Guusha waa la kala hororsadaa, waa loo kala dheereeyaa isla mar ahaantaana marka la hantiyo waa lagu mintidaa. Waxaase ku gudban godad iyo turaanturooyin ka soo horreeya oo dabar ku noqda cid kasta oo guushaas haabka ku haysa inay gaadho. Ma samre wuu u dulqaataa caqabadahaas oo lagama dareemo wax ififaale ah oo guul-darro muujinaya. Waxa caado u ah oo lagu yaqaannaa adkaysi, dulqaad, debecsanaan, digtooni, indheer-garadnimo, waayeelnimo iyo rabitaan dhab ah. Cidda itaas laga waayo ayaa loo nisbeeyaa inay cagaha la gashay guul-darro ka hor istaagta bartilmaameedkeeda.
“Ku-dhac yeelo….ka dhabee ….ha-ka-hadhin….ha nuglaan….ha is dhiibin….ha ka baqan…. ha ka….ha ka…” iyo qaar kale oo badani waxa ay ku suntan yihiin dardaannada sahayda looga dhigo cidda guusha baadhigoobaysa.
Dallada SONYO oo ah dallad sidata magaca dhalinyarta Somaliland, waxa ay muddoba ku fooganayd sidii ay maruun uga dhabayn lahayd halgan ay kula jirtay shuruuc iyo xeerar xannibaad ku noqday da’yarta Somaliland. Waxa ay geed dheer iyo mid gaaban-ba u fuushay ka midha-dhalinta hammiga siyaasiyiinta da’da yar ee JSL.
Waxay hal-beeg ka dhigatay in xildhibaannada golaha wakiilladu mar uun dood ka furaan qodobada dabarka ku ah in dhalinyaradu ka qayb-gasho golayaasha lagu forfeeyo ee laga hago talada iyo aayo-tiinka ummada. Waxay si gaar ah u bartilmaameedsanayeen golayaasha deegaanka, wakiillada iyo guurtida. Waxaana dirirta ugu badani ku waajahnayd qodobo ku jiray xeer lambar 20 ee xeerka doorashooyinaka, iyada dagaalka ugu culusi ku jihaysnaa qodobka 33,4 oo intii aanu golaha wakiilladu wax-ka-bedelka ku samayn sheegayay in mudanaha golaha deegaanka ka mid noqonaya da’diisa/da’eedu noqoto 35 jir. Waxaana qodobkaasi meel-ka-dhac weyn ku ahaa xaquuqda dhalinyarada Somaliland oo 70% bulshada JSL ah.
Si lama filaan ah ayay mudaneyaasha golaha wakiilladu 24-kii bishan October dood iyo falanqayn ka dib cod aqlabiyad ah ku ansixiyeen wax-ka-bedelka xeerka doorashada goleyaasha deegaanka isla markaana kana dhigeen da’da la isku soo sharxayo 25-jir, oo ahayd yoolkii loo dan lahaa.
Waxaa guushaa ka dhabeeyey mudaneyaasha Golaha wakiillada Somaliland oo 19 ka mid ahi markii hore mooshinka soo dhigeen, halka ay sharciyeeyeen ogolaanshihii ay codka gacan-taagga ah wax-ka-bedelka xeerka ku ansxiyeen 34-ka Mudane, 5 Mudane ayaa diiday, 2 Mudanena way ka aamuseen guddoomiyuhuna aanu codayn. Sidaas ayuu ku ansaxay.
Sidii aynu horeba u sheegnay waxa guushaa gardaadinayey dallada SONYO oo dadaal culus u gashay meel-marinta iyo soo dhicinta xuquuqda siyaadadeed ee da’yarta Somaliland. Waxa laf-dhabar iyo miishiinba u ahaa sidii arrintani u rummoobi lahayd guddi dhalinayaro ah oo dalladu u igmay inay ka hawl-galaan dabaradaa-sharciyeed, kuwaas oo ka koobnaa sagaal magacooduna ahaa:“GUDDIDA FURISTA DABARADA SHARCI EE DHALINYARADA.”Waxaana guddidaas ka mid ahaa: Khadar Nuur Aw Cabdi [Xil SONYO, Siciid Maxamed Axmed [Agaasimaha SONYO], Maxamed Xasan Dirir [siyaasi da’yar], Farxaan Cabdi Saleebaan [Youth activist], Maxamed Axmed Jaamac [Saxafi], Khadar Cabdilaahi [Youth activist], Caasha Nuur Axmed [Qurbejoog dhalin yar ah & Aqoonyanahad] Cabdilaahi Xasan Digaale [Xubin uruka USWO] iyo Awbaan Xasan Daahir Ismaaciil.
Tallaabadaasi waxay hoosta ka calaamadinaysaa inay SONYO xilkeedi gudatay. Waxaana ay ku mutaysatay hambalyo iyo mahadnaq ay u soo jeedinayaan dhammaan dhalinyarada uu damaca siyaasaddu ku jiro ee Somaliland meel kasta oo ay dunida ka joogaan. Waxay muujisay halgan in muddo ah loo xusul duubnaa in laga dhabeeyo.
Isku soo wada xooriyo, waxa ay hadda taladu dhex taallaa dhalinyarada Somaliland. Waxa lagama maar maan ah in si feejigan isha loogu hayo meelaha kale ee wax-ka-bedelka xeerku marayo.
Anigu wax kale oo aan idhaahdo SONYO garan maayee, waxa aan ugu mahadcelinayaa 20-kan Af: Waad mahadsan tihiin, شكرا, Thank you, merci, grazie, kiitos, 谢谢, takk, dankie, ありがとう, teşekkür ederim, salamat, ಧನ್ಯವಾದಗಳು, köszönöm, terima kasih, Շնորհակալություն, asante, спасибо, dziękuję, dank u, hvala.
Cabdishakuur Xaaji Muxumed Muuse [Heersare]
cabdiheersare01@hotmail.com, heersare2009@gmail.com
Hargeysa, Somaliland
