“Laba oorya Walaaliyo
Ilmaadeer is maquunsha
lama sheegin adduunkee
-marka aan ugu liito
mar aan eeda sokeeyiyo
ilmahayga ku waayo
-mar aan aayo la’aanta
seedigay ugu aarro oo
walaashay asay qaado
-mar hadday aqalkayga
Haddii layga adkaadiyo
Hadaan raystey idhaahdaba
-mar lay oohin u tahay
bal maxaan istafiiday”
Maansadii ERGO ALLE ha u naxariistee Marxuum- Macalin Maxamed Xaashi Dhammac Gaarriye
Maalin walba dhib hor leh iyo dhiillo aan loo fadhiyin ayaa si kadiso ah loo maqalayaa. Shilka ummaddayda ku dhacay ma aha dhacdo cusub’e waa isla Hoggii jaan ee boqolka kun ee jeer laga soo qaniinay oo aan waxba lagu qaadanayn aafaadkii hore . Ardaayo walaalo ah oo ood-wadaag ah oo maalin walba isku muruxsanaya oo dhiigoodu ku daadanayo Biyo iyo Baad haddii si walaalnimo leh ay u wadaagi lahaayeen ku filnaan lahaa.
Muran laba qof ama dhawr shakhsi oo kooban ku siman ayaa isu bedelaya weerar abaabulan oo laba daraf ah oo hubka iyo baaruudda la isla dhacayaa inta saacado tirsan siidhiga shaydaanka la iskugu dhufto. Halyey aan waxba galabsan ayaa lagu sadqaynayaa mid ay hayb guud wadaagaan, markaas ayay xaajo dhabqaysaa oo colaaddu saamaynaysaa deegaan Nabdoon oo la tacaalaya nolasha adag ee Reer Guurraagga.
Kolkaas ayaa sidii laga arki jiray dhaqammadan gurracan ay is bixin waayaysaa oo xigto iyo xigaalba la hilmaamayaa.
21-kii Bishan August oo ugu dambaysay ayuu mar qudha taarku is-qabsaday, waxa shaqaaqo khasaare badan dhalisay dhex martay laba ardaa oo walaalo ah oo ood-wadaag ah oo wada degan deegaanka u dhaxeeya Oog iyo Gar-adag, waxa dhintay afar qof, halka 7-da kalena ay ku dhaawacmeen, iyadoo Afar ka mid ah xaaladoodu cuslayd.
Kuye waxa la isku laayay ceel biyood iyo goob xoolaha lagu dhibeeyo oo dan guud ah oo ay wadaagi jireen. Intii aynu ka adkayn ee dhaqanka iyo xeerkaba u ahayd Somaliland, gurmadka ayaa hadh-beelay xukuumad, Ciidammadda kala duwan, waxgaradka iyo Madax-dhaqameedba.
Waxaan u ALLE baryayaa EEBE Naxariistii Jano ha ka waraabiyee Marxuum-Suldaan Barre Warsame Shirre oo ka mid ahaa Salaadiinta dalka oo ku geeriyooday habeen hore dooxa dacar-budhuq ee u dhaxeeya Jidka Hargeysa iyo Berbera, ka dib markii uu Gaadhigii uu saarnaa daadku qaaday, xiligaasi oo Marxuumku u guuraynayay goobta shaqaaqaddu ka dhacday oo uu ahaa gurmadkii Hargeysa ka baxay.
Waxaan rajaynaynaa in dhibta intaas lagu xakameeyo isla markaana laga wada shaqeeyo sidii labada ardaa ee isku khatalmay bogoodda burcad la isku marin lahaa oo loo kala bogsiin lahaa utunta beerrantay. ILAAHAYNA ha ku guulleeyo inta samaha jecel ee galaan-galka u leh xalinta Nasiib darrooyinkeenan aynaan kaba korayn ee dhaqanka dabiiciga ah inoo noqotay madaxdhaqameedkana u noqotay mid maalin walba ay u soo taagan yihiin.
Mid ka mid ah da’yarta indheer-garadka ah ee ku dhaqan caasimadda Hargeysa oo mid ka mid ah goobaha bar-kulanka bulshadda kaga hadlay sida uu uga xun yahay dhiiga daatay iyo dhibta aan joogsiga lahayn ee kolba gobol ama deegaan ka soo yeedhaysa ayaa soo jeediyay hindise malahayaga aanay Salaadiinta Somaliland marna isla soo qaadin, haddii ay isla soo qaadeenna aan la shaacin.
“Salaadiinta Somaliland tiro ahaan way badan yihiin, maxaa u diidan inay xeer dhaqan dejiyaan oo ay bayaamiyaan qaraar la xidhiidha “In ciqaab adag lagu fuliyo cidii aano u khaarajisa cid aan waxba galabsan oo loo dilayo inaadeerkii oo dhagar hore galay” Waxay siday arrintan u xadhayaan ay marka dambe la kaashan lahaayeen Golaha Guurtida oo ah aqalka sharciyan kaalin weyn ku leh ilaalinta nabad-gelyadda oo waxa laga soo dhigi karayaa xeer nidaamiye sharci ah oo la mariyo nidaamkii sharciyeed. Waxa qorshahani uu in uun xakame iyo xadhig adag u noqon lahaa dilalka fool-xumadda ah,”ayuu yidhi Ibraahim Siciid oo gu’ga soo socda 24 jirsanayaa.
Wiilkan dhalinyaradda ah oo ay kurbo iyo xanuun wel-wel leh ku haysay shaqaaqadani waxa uu wejigiisa qurxoonaa la qayirmay sida uu maskaxdiisa uga tuujinayay inuu ka fikiro wax si uun ummaddeena u kala bad-baadiya.
Ibraahim Siciid Saaxiibaddii waxay qabeen in xukuumadda, salaadiinta iyo Golaha Guurtidaba looga fadhiyo inay qaadaan wacyi-gelin balaadhan oo dariiqa loogu xaadhayo sidii loo joojin lahaa shaqaaqooyinka beelaha dibin-daabyo qaran dalka ku haysa. Waxay faaqideyaasha mawduucani ay qiyaasayeen kharashka ku baxaya dhaq-dhaqaajinta ciidammadda sugida xuduudaha heeganka ugu jira ee kolba laba raas oo diriray la kala dhex dhigayo.
Bal dhugo sida ALLE ha u naxariistii macalin Gaariye uu cidhib la’aanta colaada sokeeye u suureeyay sow kii lahaa.
“Abley baan ramiyaa
Afeeyaa Shirabaa
Adhaxdaan is jaraa
Oogso baan is-idhaa
afweyntaan u dhaca”
Si kastaba arrintu ha noqotee waxaan ku soo gabo-gabaynayaa qormaddan Maansadda Nool ee Abwaan Gaarriye tuducyadan hoos ku xusan oo ah kuwo madhaafaan ah oo loo baahan yahay in labadaas raas ay maanka ku haystaan inaanay ka abaal ka dhicin ergadda dul-fadhida ee danta guud nabadda hiilka u ah.
“Aaminaay waan gabyayaa
Nin abwaanana waan ahoo
ereygiisu tuf leeyahay
Hadeydaan i adeecinoo
ergedaan ahay maanta
ka abaal ka dhacdaan
Ilaahay balankii
ibtilaa dhici doonta”
Cumar Maxamed Faarax
