Wellington, (SLpost)- Qormadeenna Caafimaad ee maanta waxaanu ku soo qaadanaynaa mid ka mid ah xannuunada ugu saamaynta badan bulshada dalalka dunida saddexaad oo Soomaaliduna ka mid tahay. Xannuunkani waxa uu ku yimaadda dayacaad ku timaadda hannaanka maamul ee cunto-qaadashada qofka, ha yaraado ama ha weynaado’e.
Dhiig-yaraanta (Anemia) waxa sababa iyada oo tirada unugyada cas-cas ee dhiigga oo ka yar sidii caadiga ahayd. Unugyada dhiigga cas-cas waxay ogisjiinta u xanbaaraan qaybaha jidhka oo dhan. Marka ay tirada unugyada cas-cas ee dhiiggu yar yihiin, ogsijiin yar ayaa gaadha qaybaha jidhka. Tani waxay qofka ka yeeli kartaa mid dareema in uu daallan yahay oo daciif yahay.
Sababaha Keena Xannuunkan
•Dhibaatooyin ka yimaadda birta jidhka ku jirta ama cuntooyinka kale uu jidhku u isticmaalo
•In aan la cunin cunto ay birtu ku badan tahay
•Dhiig ka yimaada afka, hunguriga, caloosha ama xiidmaha
•Dhiig ka yimaada hoosta haweeneyda ama dhiig bax badan oo caadada ka yimaada
•Dhallaanka ka yar hal sano ee cabba caanaha lo’da ama caanaha adhiga
•Dhallaanka lagu quudiyo caano-boodhe aan lahayn bir dheeraad ah.
Calaamadaha lagu garto Xannuukan
Haddii aad qabto wax calaamadahaan ka mid ah, dhakhtarkaaga la hadal.
•Daciif ama daal dareensan tahay
•Maqaarkaaga, debnaha, cirridka, indhaha dhinacyadooda, ciddiyaha ama calaacalaha gacmuhu midab beelaan
•Dhibaato ku qabto si kala cad u fekeridda ama jahawareer dareensan tahay
•War-wareer ama miyir beelid
•Neefsashada oo kugu gaabata ama feedho xanuun
•Wadnaha oo si deg deg ah u garaacma
•Dhallaanka iyo carruurta oo si gaabisa u kora
Daryeelkaaga Caafimaad
•Dhakhtarkaagu wuxuu badhri doonaa si uu u ogaado sababaha dhiig yarida kugu keenay iyo in uu qorsheeyo daaweyntaada.
Daaweyntaada waxaa ku jiri kara:
•Cunidda cuntooyin caafimaad leh oo ay ka mid yihiin khudradda bisil ama qeydhin, roodhi, waxyaabaha caanaha laga sameeyo, hilib iyo kalluun.
In aad cunto cuntooyin birtu ku badan tahay sida khudradda caleenta ah, hilibka iyo digirta.
Dhakhtarkaagu waxaa laga yaabaa in uu doonayo in uu la kulmo cunto qore si laguugu qorsheeyo cuntooyin caafimaad leh.
•In aad qaadato Bir kordhiye.
•Cabidda 6-8 koob oo cabitaanno ah maalin walba.
•In lagu siiyo dhiig ku shubid si loo beddelo birta iyo dhiigga kaa lumay.
Isla markiiba Dhakhtarkaaga la hadal haddii aad:
•Wareereysid markaad istaagto
•Ay neefsashadu kugu gaaban tahay
Dhakhtarkaaga ama kalkaalisada la hadal haddii wax su’aalo ama walaac ah aad qabtid.
Somaliladnpost.net
Qormooyinka Caafimaad
