(Somaliland waxaa ka muuqda deg deg aad u weyn,kaasoo u muuqda in uu la mid yahay kii 1960,lagu waayey xoriyadii)
“Aynu wada hadalo–waa aynu heshiino, wada hadalku waa habka ugu fudud ee lagu dhameeyo mushkiladaha dhex mara baniaadanka ku nool dunidan guudkeeda.Marka laga hadlayo erayga wada hadal,wuu noocyo badan yahay,laakiin kan hadda aynu ka hadlayaa waa “wadahadka Siyaasadeed” (political dialog)oo dhex maraya labada wadan ee Somaliland iyo Soomaaliya.
Guud ahaan ummadda ku abtirsata magaca Soomaali,waxay hide iyo dhaqan soo jireen ah u leedahay wada hadalka,waa habka ugu fudud ee ay isku afgarato,waa habka ugu wanaagsan ee ay ku xaliso dhamaan noocyada khilaaf ee soo kala dhex gala,Somaliland iyo Soomaaliyana way ku saxsan yihiin in ay wada hadal ku dhameeyaan khilaafka Siyaasadeed eev ka dhexeeyey in ka badan 21 sanadoon,waa wado sax ah,laakiin mar kasta ogsoonoow khilaafkani waa mid Siyaasadeed,wuxuuna leeyahay wejiyo aad aad u kala duwan ,aad u kala fog,oo intooda badani qarsoon tahay.
Shirkii London:-
Go,aanadii ka soo baxay Shirkii ka dhacay London 23 Feb 2012 ,waxaa ka mid ahaa Qodobka 6aad oo dulucdiisu ahayd in ay Soomaaliya iyo Somaliland ,wadahadal Siyaasadeed yeeshaan,Q6 ma sheegayn xilliga ay wada hadlayaan,meesha ay ku wada hadlayaan, waxa ay ka wada hadlayaan iyo cida goob joog ahaan uga qayb qaadanaysa wadahadalka midna
Shirkii Feb 23 dii 2012 , London loogu qabtay dhamaan Dowladaha iyo Maamulada ka jira dhulkii hore Soomaaliya laysu odhan jiray,markii uu dhamaaday isla maalintii 23kii Feb ,waxaa laga soo saaray war murtiyeen ka kooban 26 qodob lana odhan karo dhamaantoo waxay ahayeen qaar quseeya guud ahaan dhulkii Soomaaliya laysku odhan jiray xilliyadii hore.
Dhamaan ergooyinkii ka qayb galay Shirka oo ka kala socday Soomaaliya , Somaliland, Puntland, Galmudug iyo Ehlu Sunna Wa Jamaaca, dhamaan waxay muujiyeen farxad iyo rayn rayn badan,waxay dhamaantood ku celceliyeen in Shirkii London ka dhacay ay guulo waaweyn,wax ku ool ah,la taaban karo,waxtarweyn u leh bulshadooda ay ka soo hooyeen,kalana soo guryo noqdeen,waa lagu soo dhoweyeey,waana loogu dabaal degay dhamaantood.
Haddaba waxaan intii ka dambaysay 23 kii Feb ,aad iyo aad u isu deyey in aan xog buuxda ka helo,sababta cid kasta oo Shirkii London ka qayb gashay ay u sheeganayso in ay guul weyn ka soo hoysay,waxaa doonayey in aan ogaado bal noocyada guulaha Shirka ka soo baxay,waxaan la sheekaystay shaqsiyaad dhowr ah oo runtii waayo aragnimo weyn u leh xalada siyaasaeed ee Geeska Afrika xilligan.Marka laysku soo wada duubo guulaha cid waliba ka sheegtay Shirkii London 23.Feb 2012 waxaa lagu soo koobi karaa :-
- Somaliland:-
Somaliland waxaa loo sheegay,,si fiican loogu tilmaamay wadada ay u marayaan,halka laga helayo ee uu yaalo aqoonsigii 21 sanadood ay badi doonka ugu jiray.Waxaa loo tilmaamay wado dhow oo ay u mari karaan aqoonsi buuxa iyo midnimo Soomaaliweyn hadba kii ay doonayaan,waa sababta keentay in Waftigii Somaliland uga qayb galay Shirkii 23 Feb 2012 ka dhacay London ay inoo sheegaan in ay ka soo hooyeen guulo waaweyn Shirkaa, laakiin Waftigii Somaliland may fahmin in Soomaaliya la siiyey,gacanta loo geliyey awood aad u weyn oo aanay hore u haysanin “taas oo ah in aqoonsigii Somaliland ay iagu hayaan”.
- Soomaaliya:-
Soomaaliya iyana waxaa si fudud oo Siyaasadeysan loogu tilmaamay ,wada ugu dhow ee ay u mari karaan midnimada Soomaaliya ee ay had jeer ka dhawaajiyaan in ay tahay mid “muqadis ah”,,waxaa Soomaaliya la tusay in aqoonsigii Somaliland ee ka soo horjeedeen uu gacmahooda ku jiro,waa sababta keentay farxada iyo dabaal degii ka dhacay Muqdisho,waa sababta keentay in ay sheegtaan in ay guulo la taaban karo ka soo hooyeen Shir London ka dhacay 23.Feb2012 .
2.1 Puntland/Galmudug/Ehlu Suna Wajamaac:-
Waa run oo saddexda Maamul ee Puntland,Galmudug,Ehlu Sunna waxay ka soo hooyeen guulo aad u waaweyn Shirkii lagu qabtay London 23 Feb 2012,waxaana ka mid ah guulahaas:-
- Waxay ku qasbeen Dowlada TFG,in ay garab fadhiistaan Shirarka Caalamiga ah ee ay ka qayb gelayso,si ay indhaha ugu hayaan heshiis kasta oo ay gelayso.
- Waxaa la meel mariyey heshiiskii ,hirgalay dhamaan qodobadii Shirkii Garoowe,taasina waxay guul weyn u tahay Maamulka Puntland.
- Waxay magacoodii gaadhsiiyeen,oo ay isbarteen Dowladihii shirka ka soo qayb galay.
- Waxay gudihiisa galeen N0.10 Down street,halkaas oo ay ku kulmeen Raiisal Wasaaraha Dalka Ingiriiska,runtii waxay u hayd fursad qaali ah iyo guul weyn oo u soo hoyatay.
Isku soo wada duub oo Somaliland waxaa loo sheegay in aqoonsigooda ay ka baryaan Soomaaliya,Soomaaliyana waxaa loo sheegay in ay awooda aqoonsiga Somaliland uu gacantooda ku jirto, waxaa odhan karaa waxaa la siiyey awood weyn oo aanay hore u ogeyn.
La soco qaybaha dambe oo ay sii fiicaan uga hadli doono wada hadala Soomaaliya iyo Somaliland.
Abdi M.Saleiman(Mingiste)
Political Analyst