Beijing(SLpost):- Xukuumada Shiinaha ayaa dabcisay sharcigii iyo siyaasadii qoyska u degsanaa, gaar ahaan dhinaca dhalmada, waxaana qoysaska dalkaas loo ogolaaday in ilme labaad ay dhali karaa, halkii ay hore uga ahayd ama sharcigu uga ogolaa oo kaliya ilme kaliya in qoysku dhalaan.
Sida ay ku warantay wakaaladda wararka u faafisa dalka Shiinaha ee Xinhua oo Somalilandpost soo xigtay, waxa la dabciyay siyaasadii 1979-kii dalkaas lagu soo rogay ee ahayd in qoysku ilmo qudha dhali karaan, waxaana loo ogolaaday in labo carruur ah ay dhalaan, sida loo malaynayana waxa dabcinta sharcigan sababay dhibaato dhinaca carruurta iyo dhalinyarada oo ka jirta dalkaas, taas oo dib u dhac ku keeni karta dhaqaalaha koraya ee Shiinaha.
Ku dhawaaqistan aan la filanayn ee lagu dhawaaqay arbacadii todobaadkan ayaa la rajaynayaa in uu sii jiri doono.
Saamaynta uu yeelan doono isbeddelkan lama filaanka ah ee Khamiistii shallay lagu dhawaaqay ayaa la filayaa in ay uu u socon doono si tartiib ah . Laakiin dakhliga dalka adduunka ugu dadka badan oo bata, xitaa korodhka yar ee dhalashada ayaa ka turjumi kara baahida sare ee dadka Chineseka ah in ay udhaqaajiyaan adduunka oo dhan .
Go’aanka u ogolaanaya laba kasta oo is qaba in ay yeeshaan laba caruur ah , soona afjaraya siyaasadda ku xadidaysa qoysas badan oo magaalooyinka ku nooli in ay yeeshaan hal ilme , ayaa ku soo beegmay dadaalka rasmi ah ee loogu jiro dhiirigelinta koboc dhaqaale oo ku salaysan qarashaadka.
Aabo dhalay wiil sideed (8) jir ah oo magiciisa la yidhaahdo Wei Gaung, ayaa sheegay in isaga iyo xaaskiisu ay horeba u tixgelinayeen in ay dhallaan ilme labaad, inkasta oo kharashka ku baxayaa uu ku niyad jabinayo ayuu sheegay. Waxa kale oo uu Wei xusay in cuntada, dharka, qalabka ay caruurtu ku ciyaarto iyo casharada dugsiga iyo kharashaadka kale ee ku baxayaa uu k aka badan 100, 000 (Boqol kun oo Yoonka Shiinaha ah)
Cilmibaadhayaal deegaan oo arrintan ka hadlay ayaa waxa ay sheegeen in la rajaynayo boqolkiiba shan ilaa boqolkiiba toban (5% to 10%) in ay kor u kacdo heerka dhalashada ee dalka Shiinuhu
Siyaasadda hal ilmo ayaa la loogu tala galay in ay lagu dhowro ilaha dakhli waqti wakhti uu fakhri badani ku baahay taasoo laga cabsi qabay in uu saameeyo korodhka dadka aan nidaamsanayn . Sidoo siyaasaddii hal ilme lagu xadidayey ayaa sababtay da’da celcelis ahaan Shiinaha oo sii xumaata , taasoo keentay welwel ku saabsan in shaqaaluhu yaraanayaan, dadka hawlgabka ahina sii kordhayaan.
China ayaa hore u lahaa mid ka mid ah da’da celcelis ahaan ugu badan da’ dhexaadka(Median ages) waddamada Aasiya oo ah ee 37.3 sano sanadkii 2014, isla markaana kor ugu kici karta 40 sanno, sannadka 2025 , sida laga soo xigtay Warbaahinta Eghbal ee Euromonitor International oo ah shirkadda Cilmibaadhiseed.
Cabbirka da’da shaqaalaha Shiinaha oo 15 ilaa 64 ah ayaa la filayaa inuu hoos u dhaco laga bilaabo sanadka soo socda , sida ay Eghbal Euromonitor ku qiyaastay in shaqaaluhu dib u nusqaami doono11 milyan oo qof inta u dhaxaysa 2015-2020
Khubarada ayaa sheegaya in ay ku qaadan doonto labaatan sano in caruurta dhasha inta siyaasaddan dabacsan ay saameyn weyn ku yeelanayaan shaqaalaha dalka . Laakiin waxa khasab noqonaysa bay yidhaahdeen in la kobciyo dhaqaalaha sida ugu dhakhsaha badan badhtamaha sanadka soo socda.
Saamaynta Dhaqaale ee Siyaasaddan Cusub?
Khamiistii , Shirkadda Mead Johnson ee Nafaqada ka shaqaysa , taas oo samaysa caanaha caruurtu cabto , ayaa kor u qaaday in badan boqolkiiba saddex (3 %) .
.
“Shiinuhu wuxuu noo yahay suuq wax iibsi oo muhiim ah, markaa waa in aannu si taxaddir leh isha ugu haynaa la qabsiga siyaasadda ugu dambaysay , ” ayuu yidhi Chris Perille, afhayeenka shirkadda .
Jeremy fast , oo ah ganacsi abuure kasameeya ganacsiga Shiinaha , ayaa sheegay in siyaasadda halka ilmo ahi ay waxyeelo u gaysanayso korodhka dadka ee dalka, laakiin korodhka dadka ee ay dhakhso u keenayso siyaasaddan dambe waa fursad ganacsi oo qiimaheedu kor u dhaafayo trillion doolar ah .
“Dhamaan dadku waxay u baahan doonaan in la siiyo , dhar , hoy , caafimaad , ka shaqaysiin , gaadiid , iyo isku-xidh” ayuu yidhi jeremy.
Xigasho: Xinhua – waxa afka soomaaliga u soo haltabiyey Somalilandpost
