Waxa in dhawaydba qaar ka mid ah Warbaahinta iyo Siyaasiyiintu soo tebinayeen afkaaro, Dayro iyo qayladhaan xanbaarsan in Somaliland la burburinayo oo wax iska bedeleen cahdiga Madaxweyne Siilaanyo, waxayna badiyaaba aragtidooda dhextaal uga dhiganayeen dardaaran ay u nisbaynayeen inuu Madaxweynihii hore ee Somaliland Daahir Riyaale Kaahin kula dardaarmay Madaxweyne Silaanyo oo ahaa inuu ku wareejinayo dal nabad ah iyo dad midaysan oo loo baahan yahay inuu dhawro.
Barobogaandaha lagu celceliya khatartiisa ayuu leeyahay taas oo walaac badan iyo niyad jab ku abuurtay mujtamaca reer Somaliland, ilaa xad Suldan salaadiinta Somaliland ka mid ahi Madaxweyne Siilanyo u qabtay 48 sacadood in uu wax kaga qabto shirka Taleex halka Sheekh siyaasada khudbadiisa jimcaha u adeegsadana ku eedeeyey qadiyada Taleex. Sidoo kale waxa shalay bogga hore ee wargeyska Haatuf ku qornaa in Wasiir hore oo ka mid ahaa xukumadihii Somaliland soo maray Madaxweyne Siilaanyo ku eedeyay in qarankii lagu wareejiyay farihiisa ka baxay.
Arinta Sool ugub maaha oo arimo tan ka culus baa xukuumadihii tan ka horeyey ka soo maray cahdigii Max’ed Ibrahin Egal garaadada reer Sool Puntland bay ku biireen, kii Dahir Riyaalana Madaxweynaha oo laascanood jooga baa weerar lagu soo qaaday oo u ka soo baxay wax dagal oo rogal celinana lama qaadin, ee madax uu ka mid yahay Xaabsade ayaa iyagoo xeerinaya danta beeshooda waqti danbe Laascanood gacanta Somaliland ku soo celiyey iyagoo kaashanaya ciidamada Somaliland.
Cahdigan Madaxweyne Siilaanyo waxa sool kala kulmay dhacdadii kalshaale oo nabad ku dhamaatay iyo shirka Taleex, oo in qabiilku danahooda ka shiraan hore loo ogola oo shirkii Garadag iyo Dubur baa kan ka horeeyay dhulbahantena lama takoori karo sidaa awgeed waxay xukuumadu go’aaamisay in dhulbahante xaq u leeyahay inay danahooda dhaqan uun ka shiraan lakiin hadiise shirka ka soo baxaan wax lid ku ah qaranimada Somaliland ee ay qaybta ka yihiin in talaabada ku haboon laga qaadayo markay dhacdayna talabadii ku haboonayd way qaaday xukumadu.
Intaasi waa sooyaalkii taarikheed oo maamul sool lagaga dhawaaqana inooma hor leh oo horey Puntland ugu biireen, Laascaanood oo horey loo qabsadayna maanta maamulka Somalilnad ayay ka mid tahay, Buuhoodlaaba u dhow in ay gacanteena ku soo noqoto.
Waxaa hadaba iswaydiin mudan waxay arkeen qolyahan ilmada libaaxa qubaya oo qaska inagala dhextoosay oo ku baaqaya in Somaliland burburtay iyagoo xukuumada maanta jirta ku xumaynaya laakiin taasi qarannimadii iyo sumcadii dalka ayay wax yeelaysaa.
Guntii iyo gabagabadii qolyo badan ayaa tirsanaya inaan Madaxweyne Siilaanyo aanu ugu hanbeyn siday ugu liseen ama ula soo halgameen wakhtigii doorashadiisa ama aanuu raacin wadadii laga filayay laakiin waxaan ku talin lahaa in la kala saaro qadiyadan qaladaad keeda maamulka Siilaanyo leeyahay iyo wixii guud ahaan wax yeelaya qaranimada Somaliland.
By Ali Duale
