Labadan idaacadood ee ka tirsan laamaha dalalka maraykanka iyo ingiriiska idaacadooda, waxa la kala aasaasay BBC somali 1957-kii iyo VOA somali 2007-dii. Ujeedada labadan lamood waa inay wax u sheegaan dadyowga af-soomaaliga ku hadla ee degan geeska afrika iyo waliba kuwa aduunka u haajiray. Dadyowga degan geeska afrika ee af-soomaaliga ku hadlaa waxay rabaan in laga wertibiyo noloshooda iyo waayahooda. Waxa kale oo ay rabaan weriyeyaal ku hadla af-soomaaliga ay fahmayaan, oo ku hadla luuqad la wada fahmi karo. Maadaamo oo labada tifaftire ay yihiin reer muqdisho waxay shaqaalihii ka qaateen muqdisho. In kastoo yusuf-garaad ka tegay shaqada hadana kuwii uu keenay ayaa weli shaqeeya.
Liiska weriyeyaasha.
Weriyeyaasha VOA SOMALI ee Washinton jooga
Magaca Deegaankiisa
- Ibraahin Xasan Daandurey…………….. Banaadir
- Haaruun Macruuf ………………………… Banaadir
- Maxamed sandheere……………………. Banaadir
- Falastiin maxamed……………………….. Banaadir
- Idil maxamed cismaan………………….. Banaadir
- Caasha cuud………………………………….Banaadir
- Daa’uud Aways………………………………Banaadir
- C/casiis sadaam……………………………. Banaadir
- Maxamuud mascade………………………Banaadir
- C/laahi nuur maxamed Kolombo……..Ceelbuur
- Maxamed Xasan Colaad……………………Ceelbuur
- Sahra ciidle nuur……………………………Hargaysa, waa keligeed wax dad kale ah.
Weriyeyaasha BBC SOMALI ee london jooga
Magaca Deegaanka
- Max’ed maxamuud-cade………………… Galguduud
- C/rahmaan koronto………………………… Hiiraan
- Max’ed ibraahim macalimow…………. Banaadir
- Axmed cabdi nuur………………………….. Ceelbuur
- Max’ed maxmuud-dhoore………………. Galguduud
- Yusuf Xasan…………………………………. Galguduud
- Farxaan max’ed jimcaale……………….. Hiiraan
- Kaati Ciise……………………………………. Galguduud
- C/nuur Sh. Isaxaaq……………………….. Puntland
- C/laahi Xaaji…………………………………. Puntland
- Yoonis Cali Nuur………………………….. Hargaysa
- C/risaaq X. Max’ed-siraad…………… Hargaysa
Af-soomaaliga ay isticmaalaan
Weriyeyaasha ka hawlgala istuudyaha labadan idaacadood waxay ku hadlaan Af-soomaali lagaga hadlmuqdisho oo dadyowgii kale ee geeska afrika deganaa ee soomalida ah aanay fahmayn. Waxay warbaahintii soomaalida ku soo kordhiyeen af-soomaali qalloocan oo soomaalidii ay jahawareer ka qaadeen. Waxay dadkii ku khasbayaan af-soomaali muqdisho lagaga hadlo.
Af-soomaaliga qalloocan ee VOA iyo BBC isticmaalaan Afka toosan
= Warkan waxa soo diray weriyeheena……………………………….. weriyahayaga.
= Saddex qofood………………………………………………………………. saddex qof
= Looga diley…………………………………………………………………… lagaga diley
=Lagu duugay…………………………………………………………………. lagu aasay
= Qadka tilifoonka………………………………………………………….. saaka
= Qiyaano………………………………………………………………………. khiyaano
= Aqris…………………………………………………………………………… akhris
=Qaasatan……………………………………………………………………… khaasatan
= la weysan yahay………………………………………………………….. la waayey
= ulajeedo…………………………………………………………………….. ujeedo
= maantay…………………………………………………………………… maanta
= xiriir………………………………………………………………………………… xidhiidh
Fiiro gaar ah:
Markii af-soomaaliga la qorayey, ayaa la isku qabtay labada eray ee”R” iyo “dh”. Bal ka la isticmaalayo. Guddigii af-soomaaliga ayaa laba kooxood oo isku haystay labadan eray soo kala dhexgalay. Ka dib waxa la yidhi “ waar kooxdan wadata “R” bal isticmaala eraygan oo waxaad tidhaahdaan “gabar” ka dib waxa la yidhi jamac ka dhiga, oo waxay noqotay “gabrro”. Ka dib waxa lagu yidhi gabrro waa cay dhinaca waqooyiga soomaaliya (somaliland). Kuwii watay “dh” ayaa yidhi”gabadh” ka dib waxa la yidhi jamac ka dhiga, waxay noqotay” gabdho”. Markaa waxa halkaasi lagaga adkaaday kuwii watay erayga “R” oo waxa la isla qaatay in erayga “dh” dhammaan warbaahintu isticmaasho. Markaa weriyeyaasha reer muqdisho waa inay ku hadlaan erayga “DH” oo erayaga “R” ay iska iloobaan.
Cali cabdi coomay
Suxufi, qoraa ah.
B.A in journalism
Haragaysa, Somaliland
